1533 IV 11 – do Jana Dantyszka

List Mikołaja Kopernika do biskupa chełmińskiego Jana Dantyszka, Frombork, 11 kwietnia 1533 r.

Oryginał: zagubiony. Kopia z ok. 1820 r.: Biblioteka Czartoryskich, Kraków, rkps 1596, s. 357–358; kopia z początków XIX w.: Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie, Zespół Ossolineum, rkps 111, 546, k. 234–234v; przerys oryginału w: Notice respecting Copernicus, "Edinbourgh Philosophical Journal", 1821, 5, tabl. III; łacina.

Kopernik dziękuje Janowi Dantyszkowi za otrzymany od niego list i okazywaną życzliwość. Informuje jednocześnie, że z powodu pilnych spraw, które zmuszają go oraz pana Feliksa ¹ do pozostania we Fromborku, nie będzie mógł spełnić życzenia Dantyszka i przybyć do niego w dniu 20 kwietnia. Kopernik zapewnia biskupa o swojej gotowości do złożenia mu odwiedzin w innym czasie.

¹ Chodzi o Feliksa Reicha, kanonika warmińskiego.

Frombork, 11 kwietnia 1533 r.

Do Przewielebnego w Chrystusie Ojca i Pana, Jana Biskupa Elekta Chełmińskiego, Pana i Opiekuna swojego Wielce Czcigodnego

Przewielebny w Chrystusie Ojcze i Panie. Otrzymałem list Waszej Przewielebności świadczący o życzliwości i przyjaźni, które Wasza Przewielebność sam łaskawie mi okazawszy jeszcze we wszystkich innych szlachetnych ludziach raczy dla mnie wzbudzać. Z pewnością należy to przypisać nie moim zasługom, lecz znanej dobroci Waszej Przewielebności. Oby zdarzyła mi się kiedyś sposobność zasłużenia na te względy. Cieszę się doprawdy bardziej, niż można to wypowiedzieć, że znalazłem takiego pana i protektora. Co się zaś tyczy życzenia Waszej Przewielebności, żebym przybył do Niego 20. tego miesiąca, uczyniłbym to z największą przyjemnością, mając znakomitą okazję odwiedzenia takiego przyjaciela i opiekuna, jednakże tak się nieszczęśliwie złożyło, że w tym samym czasie pewne zajęcia i sprawy nie cierpiące zwłoki zmuszają pana Feliksa i mnie do pozostania na miejscu. Proszę więc Waszą Przewielebność, żeby nie brał mi za złe mej nieobecności. Gotów jestem innym razem, zgodnie z powinnością swoją, bez wahania odwiedzić Waszą Przewielebność i zawdzięczając mu tak wiele spełnić każde Jego życzenie, byleby tylko Wasza Przewielebność wyraził je w innym czasie. Zresztą za swój obowiązek uważam nie tyle już spełnianie życzeń Waszej Przewielebności, lecz raczej wykonywanie Jego rozkazów. Z Fromborka, w Wielki Piątek roku 1533.

Waszej Przewielebności całkowicie oddany

Mikołaj Kopernik

Przekład Jerzego Drewnowskiego

Frombork, 11 kwietnia 1533 r.

Reuerendissimo in Christo Patri et Domino, Domino Joanni Electo Culmensi, Domino et Fautori suo plurimum Observando

Reuerendissime in Christo Pater et Domine. Percepi litteras Reuerendissimae Dominationis Vestrae, e quibus humanitatem, gratiam et fauorem erga me Reuerendissimae Dominationis Vestrae satis intelligo, quae cum apud ipsam obtinui, etiam apud alios quoscumque bonos viros eadem mihi propagare non dedignatur. Quod certe non meis meritis, sed cognitae Reuerendissimae Dominationis Vestrae bonitati puto tribuendum. Utinam mihi possit aliquando contingere, quibus haec possem promereri. Gaudeo certe plus quam dici potest me talem dominum et fautorem inuenisse. Quod autem petit Reuerendissima Dominatio Vestra, ut ad se 20 huius mensis me conferrem, quod etsi libentissime facerem non leuem causam habens tantum amicum et patronu m visitandi, id tamen mihi incidit infortunium, vt eo tempore dominum Felicem et me negocia quaedam et causae necessariae nos cogant in loco manere. Itaque vti Reuerendissima Dominatio Vestra boni consulat absentiam tunc meam, rogo. Sum alioqui accedere Reuerendissimam Dominationem Vestram, vt par est, paratissimus et, cui plurima alia debeo, facere, quod placuerit, modo id Reuerendissima Dominatio Vestra alio tempore mihi insinuauerit. Cum iam non in petitis gratificari, sed magis iussa capessere me debere fateor. Ex Frauenburg Parasceue Pascae anno 1533.

Eidem Reuerendissimae Dominationis Vestrae deuotissimus

Nicolaus Copernicus