Wystawa jubileuszowa

Z okazji pięćset pięćdziesiątych urodzin wybitnego polskiego astronoma Mikołaja Kopernika Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu przygotował wystawę cennych zabytków piśmiennictwa i grafiki związanych z osobą Mikołaja Kopernika.

Wystawa pn. „Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus Mikołaja Kopernika”, skupiona przede wszystkim na prezentacji trzech pierwszych wydań (Norymberga 1543, Bazylea 1566, Amsterdam 1617) opus vitae Kopernika – O obrotach sfer niebieskich, eksponowana będzie na dziedzińcu oraz w reprezentacyjnych salach toruńskiego Ratusza Staromiejskiego od 19 lutego dla gości Światowego Kongresu Kopernikańskiego, a od 22 lutego do 7 maja 2023 r. dla szerokiego grona publiczności.

Organizatorzy pragną zaprezentować szerokiemu gronu odbiorców szereg artefaktów, które obok samej istoty odkrycia Kopernika wskażą także na recepcję traktatu w ciągu kilku stuleci po jego opublikowaniu. Idea ta wyrażona będzie z jednej strony ikonograficznie w formie wielorakich dowodów czytelniczego zainteresowania konkretnymi egzemplarzami dzieła Kopernika, z drugiej zaś zobrazuje jego wpływ na rozwój wpierw europejskiej, a w kolejnych stuleciach i światowej nauki. Wprowadzeniem i zaproszeniem do wystawy artefaktów jest – zaprojektowana przez artystę-grafika prof. Krzysztofa Białowicza – planszowa prezentacja zachowanych w zbiorach polskich bibliotek (z Krakowa, Wrocławia, Poznania, Torunia, Warszawy, Kórnika i Płocka) czternastu egzemplarzy pierwszego wydania De revolutionibus. Drugi filar wystawy to prezentacja artefaktów, ulokowana w Sali Królewskiej i jej przedsionku, podzielona na pięć części. W pierwszej kolejności oczom zwiedzających ukażą się dzieła, które poprzedziły odkrycie słynnego Toruńczyka z fundamentalnymi pracami starożytności, późnego średniowiecza czy wczesnego renesansu. Kulminacyjną część wystawy stanowią najcenniejsze jej artefakty – trzy pierwsze wydania traktatu De revolutionibus aż w siedmiu odsłonach (dwa egzemplarze I wydania (Norymberga 1543), pochodzące ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej i Książnicy Kopernikańskiej; trzy egzemplarze II edycji dzieła Kopernika (Bazylea 1566) z obu wspomnianych bibliotek oraz Muzeum Okręgowego w Toruniu i wreszcie dwa egzemplarze III wydania (Amsterdam 1617) ze zbiorów Książnicy i Muzeum). Trzecia część ekspozycji ukazuje dorobek myśli będącej następstwem odkrycia Kopernika, natomiast kolejna, czwarta, stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o recepcję kopernikańskiego traktatu we współczesnym świecie – poprzez ukazanie szeregu wydań De revolutionibus od momentu, kiedy zostało zdjęte z Indeksu ksiąg zakazanych w XIX w. po czasy obecne. Wreszcie piąty, kończący wystawę akcent to prezentacja blisko setki grafik z okresu od XVI do XX w., przedstawiających różnorakie wizerunki wielkiego Astronoma.

Wystawa towarzyszy Światowemu Kongresowi Kopernikańskiemu i zaplanowana jest jako wydarzenie ogólnopolskie. Realizacja oprawy plastycznej wystawy (plansze, projekt wizualizacji wystawy) dofinansowana została z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki – Wsparcie dla bibliotek naukowych” (SONB/SP/546729/2022). W 2023 r. w ramach powyższego grantu MEiN Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu przygotuje wystawę cyfrową poświęconą I wydaniu De revolutionibus Mikołaja Kopernika (Platforma Wystaw Cyfrowych na stronie https://www.bu.umk.pl/).

 

Czas trwania wystawy: 22.02.2023 – 7.05.2023

Miejsce wystawy: Ratusz Staromiejski w Toruniu, Sala Królewska, hol przed Salą Królewską

Organizatorzy wystawy: Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Archiwum Państwowe w Toruniu

Współpraca: Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe w Krakowie / Biblioteka Książąt Czartoryskich, Biblioteka Kórnicka PAN, Towarzystwo Naukowe Płockie, Biblioteka Raczyńskich, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Biblioteka Narodowa, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu

Merytoryczne przygotowanie wystawy:  Magdalena Awianowicz (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Marta Czyżak (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Elżbieta Hudzik (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Michał Kłosiński (Muzeum Okręgowe w Toruniu), Liliana Lewandowska (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Andrzej Mycio (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Krzysztof Nierzwicki (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu), Anna Wronka (Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu)

Opieka konserwatorska: Oddział Konserwacji i Zabezpieczenia Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej, Pracownia Ochrony Zbiorów Książnicy Kopernikańskiej, Dział Konserwacji Muzeum Okręgowego w Toruniu

Oprawa plastyczna: Krzysztof Białowicz

Wystawie towarzyszy katalog: Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus. Katalog wystawy w Muzeum Okręgowym w Toruniu, wydawnictwo UMK, Toruń 2023

Wystawa jubileuszowa - plakat