List Mikołaja Kopernika do biskupa chełmińskiego Jana Dantyszka, Frombork, 8 czerwca 1536 r.
Oryginał: Biblioteka Czartoryskich, Kraków, rkps 2713, s. 1–2, łacina, papier, 27,8 x 18,6 cm, bez znaku wodnego, pieczęć sygnetowa z Apollinem bardzo dobrze zachowana, wyciśnięta w ceglastym wosku. Kopia z XVIII w.: Biblioteka Czartoryskich, Kraków, Teki Naruszewicza, t. 54, s. 311.
Kopernik informuje Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego, o odebraniu jego listu, w którym biskup wspominał o łączącej ich dotąd zażyłej przyjaźni, zawiązanej jeszcze w młodości, oraz zapraszał Kopernika na ślub swojej krewnej. Kopernik przekazuje Dantyszkowi, iż z powodu zajmowania się sprawą zleconą mu przez biskupa warmińskiego, nie będzie mógł wyjechać z Fromborka na wspomnianą uroczystość.
Frombork, 8 czerwca 1536 r.
Do Przewielebnego w Chrystusie Ojca i Pana, Jana Biskupa Chełmińskiego, Pana swojego Wielce Łaskawego
Przewielebny w Chrystusie Ojcze i Panie, Panie Wielce Łaskawy. Otrzymałem list Waszej Przewielebności bardzo życzliwy i przyjacielski, w którym przypominasz mi o tamtej zażyłej przyjaźni, zawartej jeszcze w młodości. Jak widzę, Wasza Przewielebność zachował ją aż do tej pory równie żywą jak dawniej. Zaliczając mnie więc do swoich przyjaciół, raczył mnie zaprosić na wesele swojej krewnej. Zaiste, Przewielebny Panie, powinienem przyjąć zaproszenie Waszej Przewielebności i odwiedzić kiedyś mego znakomitego pana i opiekuna. Teraz jednak nie mogę wyjechać, ponieważ jestem zajęty sprawą, którą mi powierzył przewielebny biskup warmiński1. Niechaj zatem Wasza Przewielebność raczy nie brać mi za złe tej nieobecności i o mnie, choć nieobecnym, zachować swoje dawne zdanie. Więź duchowa jest bowiem o wiele cenniejsza od bliskości fizycznej. Polecam Waszej Przewielebności swoje usługi i życzę stałego zdrowia oraz pomyślności we wszystkim. Z Fromborka, 8 czerwca roku 1536.
Mikołaj Kopernik
Przekład Jerzego Drewnowskiego
Frombork, 8 czerwca 1536 r.
Reuerendissimo in Christo Patri et Domino, Domino Joanni Episcopo Culmensi, Domino suo Clementissimo
Reuerendissime in Christo Pater et Domine, Domine Clementissime. Accepi litteras Reuerendissimae Dominationis Vestrae humanitatis plenae et gratiae. Quibus me admonet illius familiaritatis et gratiae, quam adhuc in iuuentute cum Reuerendissima Dominatione Vestra contraxi, quam adhuc tamquam florentem apud se durare intelligo. Sicque me inter suos familiares connumerando inuitare dignata est ad nuptias cognatae suae. Equidem, Reuerendissime Domine, obtemperare debeam Reuerendissimae Dominationi Vestrae et aliquando me praesentare tanto meo domino et patrono. Nunc vero in negocio occupatus, quod mihi reuerendissimus dominus Varmiensis iniuxit, abesse nequeo. Quapropter boni consulere dignetur ipsam absentiam meam et seruare antiquam illam de me opinionem quamuis absentis, cum plus esse consueuit animorum coniunctio, quam etiam corporum. Reuerendissimam Dominationem Vestram in omni felicitate, cui seruitia mea commendo, perpetuo valere cupio. Ex Frauemburg, VIII Junij MDXXXVI.
Nicolaus Copernicus